تعامل ریال با ریال/ آشتی ایران و عربستان مشکلات اقتصاد را حل می‌کند؟
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۰۶۸۱۷
از اولین روز‌های زمستان سال ۹۴ که عربستان به دلیل حمله معترضان به سفارتش در تهران رابطه خود را با ایران قطع کرد تا آخرین روز‌های زمستان ۱۴۰۱ که دو کشور با میانجیگری چین از در آشتی وارد شدند، ۷ سال گذشت.
به گزارش هم میهن؛ این قطع همکاری از نیمه دولت اول دولت حسن روحانی آغاز و در نیمه دولت اول ابراهیم رئیسی به پایان رسید و حالا چند روزی است که وزرای خارجه دو کشور در پکن با هم دیدار کرده و علاوه بر توافقات سیاسی بر همکاری‌های اقتصادی نیز تاکید دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به هر صورت آشتی‌کنان این دو کشور مهم خلیج‌فارس باعث شد حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران از ضرورت توسعه روابط در زمینه‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری بگوید و آمادگی ایران را برای برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور اعلام کند. او همچنین به اسناد پایه اشاره کرده که زمینه‌های قانونی و حقوقی را برای پیشبرد همکاری‌های دو کشور فراهم کرده است. منظور امیرعبداللهیان از سند پایه اقتصادی، موافقتنامه عمومی همکاری در زمینه اقتصاد، تجارت، سرمایه‌گذاری و... است که در خرداد سال ۱۳۷۷ یعنی در دولت اول سیدمحمد خاتمی بین ایران و عربستان به امضا رسیده بود.
وزیر خارجه ایران یکی از زمینه‌های مهم روابط اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های متقابل را «ترانزیت» عنوان کرده و گفته: «موقعیت ژئوپلیتیک ایران فرصت بی‌نظیری را در اختیار عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس برای همکاری‌های تجاری با کشورهای شمال ایران قرار می‌دهد.»
علیرضا عنایتی، مدیرکل خلیج‌فارس وزارت خارجه نیز عنوان کرده، بعد از فعال شدن موافقتنامه ایران و عربستان زمینه همکاری اقتصادی و تجاری دو کشور کاملا فراهم خواهد شد.
سابقه روابط اقتصادی دو کشورشکی نیست که روابط اقتصادی کشور‌ها با یکدیگر نسبت مهمی با تعاملات و روابط سیاسی کشور‌ها با همدیگر دارد. ایران و عربستان نیز در چند دهه اخیر فرازوفرود‌های سیاسی را تجربه کرده‌اند که بر روی اقتصاد دو کشور تاثیر مستقیم داشته است. پیش از انقلاب دو کشور به واسطه اینکه از مهمترین تولیدکنندگان نفت بودند، تلاش داشتند تا رابطه میانه‌ای را با یکدیگر داشته باشند و اگرچه در بعد اقتصادی رقیب بودند، اما در سیاست رفاقت می‌کردند. با پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ و سپس جنگ ایران و عراق روابط دیپلماسی ایران و عربستان نیز دچار تنش شد و بعد از کشته شدن حجاج ایرانی در مکه در سال ۱۳۶۶ این تنش‌ها به اوج خود رسید. با پایان جنگ و روی کار آمدن دولت سازندگی، مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی تلاش کرد روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور را بهبود ببخشد و موفق نیز بود. سیدمحمد خاتمی نیز بعد از آنکه سکان دولت را در دست گرفت سیاست تنش‌زدایی را پیش گرفت و باعث شد روابط دو کشور بیشتر بهبود یابد.
ایران و عربستان در سال ۱۳۷۷ کمیسیون اقتصادی مشترک تشکیل دادند و تعاملات صورت‌گرفته در زمینه نفت بین دو کشور چنان پیش رفت که در سال ۱۳۷۸ قیمت نفت رشد ۶۰ درصدی پیدا کرد و به بشکه‌ای بیش از ۲۵ دلار نیز رسید. اما با حمله آمریکا به عراق در اسفند ۱۳۸۱ روابط ایران و عربستان باز دچار مشکل شد، در آن سال حجم مبادلات دو کشور به ۵۳۵ میلیون دلار نیز رسیده بود. در دو دولت محمود احمدی‌نژاد تنش‌های بین ایران و عربستان ادامه پیدا کرد، اما با روی کار آمدن دولت حسن روحانی در سال ۱۳۹۲، وزارت خارجه تلاش کرد با عربستان وارد تعامل شود، اما فاجعه کشته شدن حجاج ایرانی در مناسک حج سال ۱۳۹۴ و حمله به سفارت عربستان در تهران در همان سال باعث شد دو کشور روابط دیپلماتیک خود را قطع کنند.
این اتفاق در تعاملات اقتصادی بین ایران و عربستان نیز تاثیر منفی گذاشت تا جایی که در سال ۱۴۰۰ که پایان دولت حسن روحانی و آغاز دولت ابراهیم رئیسی بود، ایران از مجموع ۴۸ میلیارد دلار صادرات صورت‌گرفته تنها ۴۱ هزار دلار به عربستان صادرات داشت. سال گذشته نیز از ۴۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار صادرات، فقط ۱۴ میلیون دلار صادرات به عربستان انجام شد که شامل سنگ مرمر، تراورتن، دانه‌های ریز کروی شیشه، بدنه کامیون و کشنده، هیدرواکسید سدیم، انگور خشک‌شده و شمش فولاد بود. جالب و تاسف‌بار آنکه در دو سال گذشته واردات ایران از عربستان صفر بوده است. حالا با برقراری دوباره رابطه دو کشور به نظر می‌رسد روابط تجاری رشد کند و تعامل ریال ایران با ریال عربستان برقرار شود.
روی خوش وزرای اقتصادی به توافقبه هر روی فعلا چین دوران تنش سیاسی ایران و عربستان را تمام کرده و باید منتظر نتایج این آشتی‌کنان سیاسی در ابعاد مختلف مانند اقتصاد ماند. پیش از ایام نوروز، وزرای اقتصادی دو کشور از تفاهمات صورت‌گرفته به وجد آمده و آن را راهگشا عنوان کرده بودند.
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد ایران از همکاری ایران و عربستان استقبال کرده و در گفت‌وگویی که با اسپوتنیک روسیه داشته در پاسخ به این سوال که آیا حاضر هستید در عربستان سرمایه‌گذاری کنید و همچنین در‌های تجارت کشور خود را برای سرمایه‌گذاری به روی ریاض باز کنید؟ اینگونه گفته بود: «دولت ایران براساس سیاست همسایگی کاملا آماده نوسازی روابط اقتصادی با تمام کشورهای منطقه است و تحکیم روابط همسایگی را عامل قوی شدن منطقه می‌داند. ما به لحاظ فناوری‌های جدید مثل نانو و بیو می‌توانیم منبع صادرات و سرمایه‌گذاری باشیم و کشور‌هایی مانند عربستان هم فرصت تعاملات اقتصادی را خواهند داشت.»
محمد عبدالله‌الجدعان، وزیر دارایی عربستان هم وقتی از او درباره بازگشت سرمایه‌گذاری‌های دوجانبه میان ایران و عربستان پرسیده بودند، گفته بود: «هیچ مشکلی نمی‌بینم که بتواند مانع عادی‌سازی روابط در زمینه سرمایه‌گذاری شود. اگر به اصول توافق‌شده پایبند باشیم، ممکن است این اتفاق خیلی سریع رخ دهد.»
کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) در آخرین گزارش سالانه خود اعلام کرده که عربستان در سال ۲۰۲۱ (۱۴۰۰ شمسی) حدود ۲۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم در کشورهای خارجی انجام داده است. با اینکه این سرمایه‌گذاری نسبت به سال ۲۰۲۰ (۱۳۹۹ شمسی) ۳۸۰ درصد رشد داشته، اما ایران هیچ سهمی در جذب این سرمایه نداشت. جالب آنکه در سال ۲۰۲۱ کل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب‌شده در ایران حدود ۴/۱ میلیارد دلار و کل سرمایه‌گذاری مستقیم خود ایران در کشورهای خارجی تنها ۸۰میلیون دلار بوده است و این در حالی است که عربستان از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ در مجموع ۱۴۵میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم در کشورهای خارجی داشته است.
ایران و عربستان سال جدید شمسی را با ماه عسل آغاز کردند و حال باید دید مراودات اقتصادی که قرار است بین آن‌ها رخ دهد در نهایت چقدر به وضع و معیشت مردم کمک خواهد کرد.
تشکیل اتاق مشترک بازرگانیبرقراری رابطه ایران و عربستان برای فعالان اقتصادی کشور نیز اتفاق مثبت و فرصت مناسبی را فراهم کرده است تا جایی که قرار شده به‌زودی اتاق مشترک بازرگانی ایران و عربستان راه‌اندازی شود.
کیوان کاشفی، عضو هیئت رئیسه اتاق ایران با اعلام این خبر گفت بخش خصوصی از تعامل تهران و ریاض استقبال کرده و برنامه‌ریزی لازم برای تعامل اقتصادی با این کشور آغاز شده است.
نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع دانش‌بنیان از جمله زمینه‌های همکاری دو کشور عنوان شده است.
کاشفی گفته: «عادی‌سازی روابط ایران و عربستان اصلی‌ترین مسئله سیاسی و اقتصادی در یک ماه اخیر بوده و این تعاملات مثبت با کشورهای مختلف باید ادامه یابد.»
او برگشت آرامش به بازارهای مالی از جمله ارز و طلا و ثبات در این بازار‌ها را از دستاورد‌های مثبت عادی‌سازی روابط ایران و عربستان دانسته و عنوان کرده، این امر نشان می‌دهد تصمیمات درست سیاسی تا چه اندازه می‌تواند بر اقتصاد کشور اثر بگذارد.
این عضو هیئت رئیسه اتاق ایران گفت: «عربستان از معدود کشورهای منطقه است که ایران با آن اتاق بازرگانی مشترک نداشته و تشکیل اتاق مشترک بازرگانی بین دو کشور گام مفیدی برای پیشبرد اهداف اقتصادی خواهد بود.»
او خبر داده که بلافاصله بعد از بازگشایی سفارتخانه‌ها و مستقر شدن سفیران دو کشور، تبادلات هیئت‌های تجاری آغاز خواهد شد.
به گفته کاشفی اوج تعاملات با ریاض در سال ۹۱ بود که ارزش آن از ۲۰۰ میلیون دلار فراتر نمی‌رفت، اما ظرفیت تراز تجاری ۳۰۰ میلیارد دلاری عربستان می‌تواند در سال‌های آینده بازار حداقل دو، تا سه میلیارد دلار را پیش روی ایران قرار دهد.
نگاه کارشناس یکعلی گلستانی کارشناس اقتصاد بین‌الملل: نتیجه تنش‌زدایی ایران و عربستان ثبات بازار ارز است
هرچند برقراری مجدد رابطه دو کشور یک امر سیاسی محسوب می‌شود، اما نمی‌توان جنبه‌های اقتصادی آن را نادیده گرفت. دو کشور ایران و عربستان چه از لحاظ سیاسی و چه اقتصادی از مهره‌های مهم منطقه محسوب می‌شوند که نزدیکی این دو نقش مهمی در بازار نفت دارد و طبعا وضعیت بحرانی اقتصاد کشور ما را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. علی گلستانی کارشناس اقتصاد بین‌الملل و استاد دانشگاه در گفتگو با هم‌میهن از تاثیرات روابط ایران و عربستان گفته است. او می‌گوید عربستان به این نتیجه رسیده که می‌تواند تعاملات و سرمایه‌گذاری بیشتری در ایران داشته باشد که در نهایت اثر مثبت آن را در بازار ارز نیز شاهد خواهیم بود.
برقراری رابطه سیاسی بین ایران و عربستان چه پیامدهای اقتصادی برای ما به همراه خواهد داشت؟
بدون شک بسیاری از معادلات اقتصادی تحت تاثیر مسائل سیاسی است و این تحولات سیاسی هستند که در خیلی از موارد نقش تعیین‌کننده دارند. روابط جدید ایران و عربستان نیز اگرچه ماهیت سیاسی و دیپلماتیک دارد، اما صددرصد آثار اقتصادی نیز خواهد داشت. اما اینکه چه آثار و پیامدی خواهد داشت به عقیده من حوزه اصلی و با اهمیت آن برای ایران حوزه انرژی است که در مورد آن تعاملات مشترکی با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس دارد. تاثیر بعدی آن نیز درباره بحث‌های کریدوری خصوصا در مورد خطوط پروازی و ترافیک هوایی خواهد بود. همچنین در موضوعات امنیتی و همکاری‌های امنیتی نیز دو کشور به سمتی خواهند رفت که توافقات در سطح عالی عملیاتی شود. عربستان می‌تواند نقش یک بازار عمده برای فعالان اقتصادی ایران را ایفا کند اگرچه سابقه و تعاملات اقتصادی ایران و عربستان در اوج و سقف آن حدود ۸۰۰ میلیون دلار بود که رقم زیادی نیست، اما این موضوع می‌تواند در حوزه‌های مختلف دست ایران را باز کند.
در حالی که دیگر برجام وجود ندارد و ایران نیز به FATF نپیوسته است، روابط اقتصادی با عربستان با چه موانعی مواجه خواهد بود؟
به عقیده من برجام وجود دارد. مذاکرات و همچنین رفت‌وآمد‌هایی که بین دو کشور صورت گرفته بر این مبنا است که برجام وجود دارد، البته کیفیت آن مسئله دیگری است. در مورد FATF نیز فکر نمی‌کنم فرآیند و تحولات اقتصادی ایران منوط به عضویت ما و پذیرش FATF باشد، بنابراین فضای دوجانبه بین ایران و عربستان خصوصا در یک محیط تعریف‌شده غیرآمریکایی و غربی می‌تواند جمهوری اسلامی ایران را تا حد بالایی به سمت رفع نیازمندی‌های اقتصادی خود سوق دهد و برای ما راهگشا باشد. اگر توافقات صورت‌گرفته در همان حدی که انتظار می‌رود عملیاتی شود جای امیدواری است و قطعا می‌تواند راهگشا باشد.
فکر می‌کنید فضا برای سرمایه‌گذاری عربستان در ایران فراهم باشد؟
در خصوص سرمایه‌گذاری عربستان در ایران باید این را بپذیریم که عربستان کشور ثروتمندی است و به لحاظ ظرفیت اقتصادی و فضایی که تحت تاثیر دولت‌های غربی به‌خصوص ایالات متحده داشته، توانسته رشد چشمگیری داشته باشد. این رشد اقتصادی باعث شده آن‌ها بتوانند یک کنشگری فعالانه را در سیاست خارجی رقم بزنند. اما نکته مهم اینجاست که اکنون عربستان با توجه به شرایط منطقه و اینکه ایران در چند ماه اخیر درگیر موضوعات داخلی بوده، به این نتیجه رسیده که می‌تواند با دولت ایران وارد تعامل شده و این فضا را به‌عنوان فضای اصلی پذیرفته است که می‌تواند زمینه مبادلات و تعاملات و سرمایه‌گذاری بیشتر آن‌ها در ایران باشد. اگر عربستان بخواهد در ایران سرمایه‌گذاری کند و جمهوری اسلامی ایران نیز بخواهد از آن بهره‌مند شود باید هرچه بیشتر سهم عربستان را در زیرساخت‌ها و نیازمندی‌های اصلی و اساسی خود بالا ببرد.
همچنین درهم‌تنیدگی تعریف کند بین نیازمندی‌هایی که دارد و سود و نتیجه‌ای که عربستان بخواهد از این سرمایه‌گذاری داشته باشد. هرچه این دو مولفه با هم همسوتر باشند این سرمایه‌گذاری مثبت‌تر خواهد بود خصوصا در صنایع بالادستی انرژی و حمل و نقل سنگین و... که ایران به آن نیاز دارد و عربستان می‌تواند تامین مالی آن را پرداخت کند. با توجه به اینکه از لحاظ سیاسی و امنیتی تا حد زیادی در این شرایط نگرانی و دغدغه‌های آنان رفع شده است. اگر این اتفاقات رقم بخورد تحت تاثیر دو حالت می‌توانیم اثر مثبت آن را در بازار ارز ببینیم، اول اینکه گردش مالی بیشتر می‌شود و ایران به واسطه آن می‌تواند بخشی از نیازمندی‌های خود را رفع کند حتی اگر این گردش مالی به دلار هم نباشد. نکته دوم اینکه آثار سیاسی و روانی فضای تنش‌آلود که برای دوره‌های متوالی چندساله بر فضای روابط دو کشور تحمیل شده بود، کمرنگ شده و در بلندمدت یک ثبات نسبی را به بازار ارز می‌دهد. همچنین امکان ورود امارات و درهم این کشور نیز وجود دارد که می‌تواند فشار و آسیب‌پذیری اقتصاد ایران را کم کند.
نگاه کارشناس دوبهنام ملکی رئیس هیئت علمی کانون دانش‌آموزان اقتصاد: بدون برجام کاری پیش نمی‌رود
تاثیر رابطه ایران و عربستان بر اقتصاد امری واضح است، اما بهنام ملکی، کارشناس اقتصاد بین‌الملل و رئیس هیئت علمی کانون دانش‌آموزان اقتصاد در گفتگو با هم‌میهن معتقد است تا مسئله برجام و FATF در داخل کشور حل نشود باز دچار مشکل خواهیم شد. او می‌گوید درست است که در دولت روحانی نیز برجام کامل اجرایی نشد، اما باعث شد بسیاری از کشور‌ها برای سرمایه‌گذاری به سمت ایران بیایند.
برقراری رابطه سیاسی ایران و عربستان چه دستاورد‌های اقتصادی برای کشور خواهد داشت؟
قطعا هر اقدامی که باعث آرامش در اقتصاد کشور شود، می‌تواند در بهبود شرایط نیز تاثیرگذار باشد چراکه یکی از پیش‌نیاز‌های پیشرفت و توسعه اقتصادی، داشتن ثبات است، طبیعتا هرچقدر تلاطم و آشوب کم شود به همان نسبت سرمایه‌های خارجی اعتماد بیشتری می‌کنند تا در کشور حضور داشته باشند. البته باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که عربستان یکی از مهره‌های منطقه است، این کشور در خاورمیانه تاثیرگذار است، اما اگر به دنبال بهبود شرایط اقتصادی هستیم باید به سطوح بالاتر و کلان‌تر فکر کنیم تا بتوانیم ثبات را به وجود بیاوریم.
منظور شما از سطوح بالاتر چیست؟
برجام. البته در همان مقطعی که برجام تصویب شد اتفاقاتی رخ داد که به‌درستی و کامل اجرایی نشد، اما نباید فراموش کنیم که در همان زمان نیز شاهد بودیم که بسیاری از کشور‌ها برای سرمایه‌گذاری به‌خصوص سرمایه‌گذاری مشترک به ایران آمدند. آن‌ها ایران را شاه‌راهی تلقی می‌کردند که اگر در آن سرمایه‌گذاری کنند می‌توانند محصولات خود را به دیگر کشورهای منطقه صادر کنند، اما متاسفانه با خروج ترامپ وضعیت ایران تغییر کرد و دیدیم که کشورهای عربی مانند امارات، بحرین، عمان و... خطوط انتقال نفت مستقل راه انداختند یا ترکیه به‌جای اینکه محصولات خود را از ایران عبور دهد بر روی عراق سرمایه‌گذاری کرد. یا هند که قرار بود در چابهار سرمایه‌گذاری سنگین داشته باشد و برخی دیگر کشور‌ها به انواع مختلف ما را دور زدند. شروع این روند نیز از خط لوله باکو- جیحان بود، وقتی غربی‌ها سرمایه‌گذاری کردند تا نفت جمهوری‌آذربایجان را از مسیری غیر از ایران به اروپا انتقال بدهند، کارشناسان هشدار‌هایی را دادند، اما صدای آن‌ها شنیده نشد، درحالی‌که اگر همان زمان ایران پیش‌قدم می‌شد تا این لوله از کشور ما عبور کند امروز آذربایجان نمی‌توانست برای ما تبدیل به خطر شود.
متاسفانه خودمان نیز به استقبال این اتفاقات رفتیم و نبود سرمایه و پول را مطرح کردیم، درحالی‌که اگر در برجام بستر را فراهم کرده بودیم به صورت خودکار سرمایه‌ها به سمت کشور می‌آمدند. امروزه حجم زیادی از «سرمایه‌های بی‌وطن» در جهان وجود دارد که فقط کافی است تا یک جامعه فضا را برای آن‌ها مهیا کند تا این سرمایه‌ها به سمت آن‌ها پرواز کنند، مثلا سنگاپور کشوری است که منابع خاصی ندارد، اما فضا را برای کسب‌وکار به‌گونه‌ای آماده کرد که بسیاری از سرمایه‌های جهانی را به سمت خود کشاند که باعث توسعه و ترقی آن کشور شد. برعکس آن، کشور ما است که در بی‌ثباتی اقتصادی به سر می‌بریم و شاخص‌ها و متغیر‌های قابل‌قبولی خصوصا در دهه گذشته نداشتیم که در نتیجه باعث کاهش سرمایه‌گذاری شد. عربستان و دیگر کشورهای عربی مثل عراق و امارات به سهم خود جهش‌های بزرگ اقتصادی داشتند، اما روند ما منفی بوده و اهمیت خود را در سطح منطقه و جهان از دست دادیم.
شاخص‌های صادرات ما نیز نشان می‌دهد که ما خام‌فروشی میکنیم و متاسفانه گاهی برخی مسئولان ما همین که توانسته‌ایم نفت را بفروشیم به خود افتخار می‌کنند که واقعا فاجعه است. به‌هرحال رابطه با عربستان می‌تواند پیامدهای مثبت و خوبی داشته باشد، اما فراموش نکنیم که این رابطه همه مشکلات ما را حل نمی‌کند بلکه بخش عمده مشکلات ما داخلی است که باید به‌دنبال راهکار برای آن باشیم. من معتقد هستم اقتصاد ایران از لحاظ سیاسی، جغرافیایی و تمدن ظرفیت‌های بالایی دارد و کفران‌نعمت است که چنین فرصت‌هایی را از دست بدهیم و فرصت‌سوزی کنیم.
به جز برجام بحث پیوستن ایران به FATF نیز وجود دارد که همچنان بلاتکلیف مانده است، فکر نمی‌کنید این مسئله تبدیل به پاشنه آشیل رابطه اقتصادی ایران و عربستان شود؟
ایران باید همزمان مشکل برجام و FATF را حل کند، ما نیاز به این داریم که هم عضو FATF شویم و هم تلاش کنیم تا برجام احیا شود. این دو به موازات همدیگر می‌تواند معنا پیدا کنند، ضمن اینکه هر چیزی که به عدم شفافیت منتهی شود فسادزا است و می‌تواند تصمیمات خوب را نابود کند. رابطه با عربستان نیز نیاز به چنین زیرساخت‌هایی دارد و امیدواریم با تصمیمات خردمندانه به سمتی برویم که در سال ۱۴۰۲ بسیاری از گره‌های اقتصادی باز شود. روند اقتصادی کشور مناسب نیست، اکنون دهک‌های پایین درآمدی در کشور مرتب در حال صعود و دهک‌های بالا در حال سقوط هستند و اگر بخواهد همین روند ادامه پیدا کند شاهد فروپاشی خواهیم بود و من امیدوارم شاهد تحولاتی باشیم.
رابطه با عربستان قطعا در وضعیت اقتصادی کشور تاثیر مثبت دارد، اما نباید در مورد آن بزرگنمایی کنیم، هرچند ما نیز نباید درگیری و تنش را ادامه دهیم، به‌هرحال محصولات کشورهای همسایه با ما همپوشانی دارد همانطور که ما صادرکننده نفت هستیم آن‌ها نیز هستند و در حقیقت رقیب محسوب می‌شویم. نکته دیگر اینکه ما از لحاظ اقتصادی به چین و روسیه نزدیک شدیم، اما با آن‌ها نیز نتوانستیم منافع خود را حفظ کنیم و امیدواریم عربستان نیز به آن اضافه نشود.
منبع: فرارو
کلیدواژه: ایران و عربستان روابط ایران و عربستان سرمایه گذاری مستقیم ایران و عربستان نیز بین ایران و عربستان برای سرمایه گذاری عربستان می تواند اقتصادی دو کشور سرمایه گذاری اقتصادی ایران روابط اقتصادی میلیارد دلار اقتصادی کشور میلیون دلار عنوان کرده دو کشور خلیج فارس بازار ارز تحت تاثیر سرمایه ها کشور ها باعث شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۰۶۸۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تحقق شعار سال منوط به احیای اصول اقتصادی قانون اساسی است
ایسنا/قزوین یک پژوهشگر اقتصاد گفت: برای تحقق شعار سال اگر به درستی به قانون عمل کنیم و وظایف و تکالیف روی زمین مانده را احصا و به سمت آن حرکت کنیم موفق بوده‌ایم، در شرایط فعلی ضرورت دارد که به اصول قانون اساسی از مقدمات تا اصل و ۴۳ و ۴۴ بازگردیم و تلاش کنیم تا قانون اجرا شود.
مهدی گلدوزها در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص شعار جهش تولید با مشارکت مردم، اظهار کرد: اگر کسی بیانات رهبری را در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۲ پی‌گیری می‌کرد می‌توانست حدس بزند که شعار سال جدید قطعاً اقتصادی و یک سوی ماجرا هم مردم خواهند بود به عنوان مثال رهبری در دیدار با مردم قم در یک سخنرانی یک ساعته نزدیک به ۱۰۰ مرتبه از واژه مردم استفاده کرده‌اند.
این دانشجوی دکترای علوم اقتصادی گفت: به نظر می‌رسد در شرایط فعلی ضرورت دارد که به اصول قانون اساسی از مقدمات تا اصل ۴۳ و ۴۴ بازگردیم و تلاش کنیم تا قانون اجرا شود زیرا به اعتقاد بنده شعار جهش تولید با مشارکت مردم موضوعی نیست که تازگی داشته باشد و چندین مرتبه در دهه ۹۰ به کار رفته و رهبری در چند سال اخیر روی مانع‌زدایی از تولید و دانش‌بنیان شدن تولید تأکیدات فراوانی داشته‌اند.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب و حضرت امام خمینی (ره) همواره تأکید داشته‌اند که انقلاب اسلامی مردم پایه است و اگر بخواهد پیشرفتی داشته باشد باید با محوریت مردم باشد برخلاف جریان کلی دنیا که محور رشد و توسعه را سرمایه و سرمایه‌دار می‌دانند ضمن اینکه اگر به جهت شکلی نیز به اصل ۴۴ قانون اساسی توجه کنیم خواهیم دید که اقتصاد به سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی تقسیم می‌شود.
جهش در تولید نیازمند تغییر جدی در رویکردهای دولت است
معاون پشتیبانی جهاد دانشگاهی استان قزوین خاطرنشان کرد: در تعریف بخش خصوصی آمده است بخش خصوصی تکمیل کننده ۲ بخش دیگر است یعنی اساس اقتصاد انقلاب اسلامی، دولت به عنوان حاکمیت و تنظیم کننده اصلی بخش اقتصاد است و مردم به عنوان محور اساسی پیشرفت اقتصادی انقلاب اسلامی در قالب تعاونی محسوب می‌شوند و در نهایت جایی که این ۲ بخش نتوانستند کافی باشند بخش خصوصی به عنوان تکمیل کننده وارد می‌شود.
وی تصریح کرد: مطرح شدن بحث جهش تولید به نوعی جهت‌دهنده است به این معنا که شاید اگر از قبل برای جهش تولید برنامه‌ریزی کردیم بایستی تلاش خود را مضاعف کنیم تا برنامه‌ریزی محقق شود و حتی اولویت‌های دیگر را نادیده بگیریم و بیشتر برای تولید زمان بگذاریم یا هزینه بدهیم، نکته مهم این است که «جهش» قطعاً زماندار است و باید در طول زمان این کار انجام بدهیم و برای عملی شدن آن باید از سوی دولت تغییر جدی در رویکردها را شاهد باشیم.
گلدوزها گفت: به عنوان مثال در خصوص تولید علم حضرت آقا فرمودند باید نهضت تولید علم اتفاق بیفتد یعنی باید یک حرکت غیرعادی شکل بگیرد و این موضوع به نهضت تولید علم منجر شد که ما ۱۳ برابر متوسط رشد دانش دنیا حرکت کنیم بنابراین اگر بناست جهش تولید داشته باشیم بایستی همان راهبرد را در تولید هم داشته باشیم که در کوتاه مدت بتوانیم چندین برابر از حالت عادی و متوسط دنیا در تولید رشد کنیم و این امر محقق نمی‌شود مگر اینکه با توان مضاعف به سمت آن حرکت کنیم.
وی با اشاره به اینکه نقش رهبری همان جهت‌دهنده است، بیان کرد: رهبری اصلی‌ترین استراتژیست انقلاب اسلامی است و این معنا از جایگاه رهبری، اهمیت شعار سال هم مشخص می‌کند. به این نکته توجه کنیم شعارهایی که در جنگ‌ها مطرح می‌شد همواره جهت را مشخص می‌کرد بنابراین درباره شعارهای روزگار کنونی در زمینه اقتصاد هم همین است و درواقع جهت حرکت را به ما نشان می‌دهد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: البته اینکه جهت حرکت ما باید به سمت جهش تولید باشد نافی اولویت‌های بعدی نیست ولی شعار سال اولویت اصلی را مشخص می‌کند و بر مبنای همان عملکرد افراد و نهادها سنجیده و بررسی می‌شود که آیا در سال جاری حرکتشان نسبت به مقوله تولید جهش‌وار بوده یا نه، ضمن اینکه به نظر بنده تک تک افراد جامعه باید این شعار را در زندگی شخصی خود مد نظر داشته باشند چون مسئله این شعار صرفاً مسئله نهادها نیست حتی توجه شخصی افراد هم باید به این موضوع معطوف باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که شعارها در طول سال‌های اخیر چقدر توانسته به رونق اشتغال کمک کند، اظهار کرد: دهه ۹۰ برای اقتصاد ایران مطلوب نبود و امروز برای قضاوت عملکرد دولت در سال‌های اخیر باید قدری زمان بگذرد ولی بر اساس آمار رسمی در بخش تولید دانش‌بنیان در برخی حوزه‌ها مثل فناوری نانو و مشخصاً در صادرات محصولات مبتنی بر دانش نانو بعضاً رشد دوبرابری داشته‌ایم و طبیعی است شرکت‌های متناظر با این حوزه‌ها رشد کرده و اشتغال خوبی را هم شاهد بودیم.
این پژوهشگر اقتصاد ادامه داد: از سوی دیگر موضوع مانع‌زدایی از تولید منجر به بازگشت خیلی از کارخانه‌ها به مدار تولید شده است و اشتغال ایجاد کرده ضمن اینکه آمارها هم نشان می‌دهد نرخ ایجاد اشتغال سال گذشته در نوع خود یک رکورد است و این امر رویکرد و توجه به شعار سال در دولت را نشان می‌دهد منتها موانع زیاد است و امیدواریم این موانع از سر راه برداشته شود.
وی در پاسخ به این سؤال که دستگاه‌ها برای تحقق شعار سال چه وظیفه‌ای دارند، گفت: بایستی مراکز تصمیم‌گیر مثل استانداری و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بررسی کنند و بگویند که اگر شعار نبود چه برنامه‌ای داشتند و شعار سال چه تغییری در حرکت آن‌ها ایجاد می‌کند؛ در این میان مشخصاً در بحث جهش تولید باید موانع شناسایی شود ضمن اینکه براساس تحقیقاتی که در استان ما انجام شده اصلی‌ترین مسئله تولیدکنندگان تأمین مالی است.
معاون پشتیبانی جهاد دانشگاهی قزوین تصریح کرد: اگر مصوبات سفر ریاست جمهوری به استان قزوین را بررسی میکنیم مشخص می‌شود که در مسیر اجرایی شدن آن مصوبات عقب هستم. بانک‌ها در ارائه تسهیلات به تولید کنندگان مبتنی بر آنچه مصوب شده عمل نمی‌کنند در واقع به تعبیری ما پول کم نداریم بلکه در جهت‌دهی سرمایه‌ها به سمت تولید ضعیف هستیم.
لزوم افزایش جذابیت پروژه‌های تولیدی
وی گفت: مقام معظم رهبری چندین مرتبه تأکید کرده‌اند که جذابیت پروژه‌های تولیدی را بالا ببرید تا مردم مشتاق شوند سرمایه خود را به سمت تولید بیاورند اما در این خصوص چه در اجرای مصوبات و قوانین موجود و چه در تدوین آیین‌نامه‌ها و تبصره‌ها کوتاهی شده است.
این دانشجوی دکترای علوم اقتصادی ادامه داد: مسئله اصلی که می‌تواند امسال در دستور کار قرار بگیرد تلاش برای سوق دادن سرمایه به سمت تولید است، باید اقداماتی انجام شود تا سرمایه‌ها از بازارهای غیر مولد جدا شده و به سمت تولید بروند که بخش مهمی از این امر کشوری است و بایستی در سطح کلان بررسی شود. در بسیاری از کشورهای پیشرفته بازارهایی مثل بازار ارز یا بازار سکه وجود ندارد درحالی‌که ما نتوانسته‌ایم این فضا را ساماندهی کنیم لذا تلاش در این زمینه ضروری است تا سرمایه مردم از این بازارهای غیرمولد خارج و به سمت تولید برود.
وی با اشاره به لزوم فرهنگسازی در زمینه سرمایه‌گذاری در تولید خاطرنشان کرد: این تعبیر که مردم پولشان را در بازار سکه سرمایه‌گذاری کرده‌اند به لحاظ اقتصادی یک تعبیر غلط است، ما سرمایه‌گذاری در بازار سکه نداریم چون سکه رشد نمی‌کند و این رشد ظاهری که می‌بینیم رشد واقعی نیست زیرا منفعتی به اقتصاد نمی‌رساند؛ اما می‌بینیم چون سرمایه مردم در بازار سکه افزایش می‌یابد مردم به سمت سکه می‌روند از این روی است که باید در تولید جذابیت ایجاد شود و حاکمیت در این موضوع نقش ویژه‌ای دارد و جهش تولید با چنین تصمیماتی انجام خواهد شد.
گلدوزها بیان کرد: رهبری هر بار که شعاری را برای سال مطرح می‌کنند تأکید دارند که این شعار برای امسال نیست و باید همیشه سرلوحه کار ما قرار بگیرد منتها در آن سال باید توجه ویژه به شعار داشت، درباره تحقق شعار سال از گذشته تا کنون باید ببینیم در طول سال‌ها چقدر قانون تحقق پیدا کرده؟ اصل ۴۴ و اصل ۴۳ قانون اساسی تحقق پیدا کرده؟ مطالبه رهبری این بود که در پایان برنامه پنجم توسعه ۲۵ درصد اقتصاد تعاونی شود آیا این اتفاق افتاده است؟ تا جایی که بنده اطلاع دارم این رقم امروز به زحمت پنج درصد است، بنابراین برای تحقق شعار سال اگر به درستی به قانون عمل کنیم و وظایف و تکالیف روی زمین مانده را احصا و به سمت آن حرکت کنیم موفق بوده‌ایم.
وی اظهار کرد: در بخش حاکمیتی علاوه بر اینکه قوانین نوشته شده باید تحقق یابد و به عنوان سرلوحه کار دولت قرار گیرد، بایستی در اصلاح قوانین قبلی هم گام برداشته شود، به عنوان مثال قواعد تشکیل تعاونی‌ها کاستی‌های زیادی دارد یا قانون مربوط به بانک‌ها مشکل دارد با این حال برای خیلی از این قوانین در اندیشکده‌ها و مراکز علمی جایگزین ارائه شده؛ به عنوان مثال باید قوانین مربوط به بانک‌ها اصلاح شود، باید بنگاه‌داری و خلق پول را از بانک‌ها گرفت و اگر بانک‌ها در مدار وظایف درست خودشان قرار بگیرند به سمت تولید خواهند رفت.
این دانشجوی دکترای علوم اقتصادی تصریح کرد: درباره مفهوم مردم در اقتصاد هم باید به این معنا توجه داشته باشیم که فرهنگ ایرانی‌ها یک فرهنگ مبتنی بر تعاون بوده، آقای دکتر فرهادی به عنوان یک جامعه‌شناس، فرهنگ «یاریگری» را در کتاب‌هایشان به خوبی مطرح کرده‌اند؛ بنا به گفته دکتر فرهادی در اوایل دهه ۳۰ قریب به ۴۰۰ هزار «تعاونی» -که ایشان با نام «واره» از آن یاد می‌کنند- در کشور وجود داشته و چند میلیون نفر عضو این واره‌ها بودند.
گلدوزها در پایان گفت: سیاست‌هایی که به اسم مدرن شدن در حکومت پهلوی به غلط شکل گرفت منجر به نابودی این شبکه شده است و ما چنین میراثی داریم که بایستی دستگاه‌های فرهنگی آن را احیا کنند تا مردم این عزم را در خود داشته باشند که علی‌رغم اینکه سرمایه‌شان می‌تواند در بازارهای غیرمولد رشد بیشتری داشته باشد سرمایه‌هایشان را به سمت تولید و تعاونی سوق دهند و به این صورت نقش خود را در تحقق شعار سال ایفا کنند.
انتهای پیام
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آن‌ها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند